Voor een videoboodschap van de pastoor over ‘Corona en Florence Nightingale’ klikt u op de foto.

Of lees onderstaand de tekst:

“The lady with the lamp” en corona

Sinds de coronacrisis is de waardering voor het werk van verpleegkundigen gestegen. Terecht. Ik vind het dan ook heel sprekend dat de 200^ste verjaardag van Florence Nightingale precies in die tijd viel.

Florence Nightingale. We kennen haar als “The lady with the lamp”, de verpleegster die met een lantaarn in de hand de ronde deed langs de gewonde soldaten. Vorige week was het precies 200 jaar geleden dat ze werd geboren te Firenze (Florence). Naar die Italiaanse stad werd ze dan ook genoemd. Toen Florence één was, keert het gezin terug naar Engeland. In een welstellende familie groeit ze op. Met alle mogelijkheden van dien maar ook met alle beperkingen, eigen aan het Victoriaanse Engeland van de 19^de eeuw. Haar verlangen om verpleegster te worden, ziet ze als een roeping van God maar haar ouders gaan hier aanvankelijk niet in mee. Florence is echter niet te houden. Als jong meisje verzorgt zij de zieken wanneer Engeland getroffen wordt door een griepepidemie. De beweging van barmhartigheid die ze leert kennen bij de Zusters van Vincentius laat haar niet meer los. Ze weet zich door God geroepen om Zijn barmhartigheid handen en voeten te geven. Deze religieuze aspiratie koppelt ze wel aan onderzoek en sociale actie. Christenen moeten volgens Nightingale alles in het werk zetten om o.a. door wetenschappelijk onderzoek de sociale uitdagingen aan te gaan.

Sociale uitdagingen zijn er genoeg in die 19^de eeuw. Als tijdgenoot van Charles Dickens, herkent ze zich in zijn scherpe verwoording van de armoede in die dagen: “Eén van de ergste gezichten die ik ken in Londen zijn de kinderen die er rondsluipen, die in manden slapen, vechten voor het afval…”. Londen was in die dagen een plek van extreme rijkdom maar ook van mensonterende ellende. Charles Dickens schrijft dan ook treffend over “de sukkelaars die Londen binnen zwierven en die vermoeid en met zere voeten angstig opkeken naar die grote stad die voor hen lag, alsof ze voorvoelden dat hun ellende daar zou zijn als een waterdruppel in de zee of een zandkorrel op het strand. Ze liepen voort, alsmaar dieper in elkaar gedoken. Als voer voor de kerkhoven, de gevangenissen, de koorts, de waanzin, de dood.” Het greep Florence Nightingale aan. Ze kon niet wegkijken. Ze voelde zich geroepen om er iets aan te doen. Ondanks de overweldigende ellende, wilde ze hoop bieden. En dat deed ze. Dichtbij maar ook veraf. Zo trok zij tijdens de Krimoorlog met 38 verpleegsters naar Scutari in Turkije waar ze de gewonde soldaten verzorgde maar vooral ook bijdroeg aan de verbetering van de verpleging. Hiertoe zette ze de wetenschap in, de wiskunde, de statistiek met name. Ze was niet bang om naar de overheid te stappen en ze maakte met diagrammen duidelijk dat de meerderheid van de Britse soldaten in de Krimoorlog niet was bezweken aan oorlogswonden maar wel aan koorts, cholera, dysenterie, scheurbuik,…Had dat niet voorkomen kunnen worden? Kortom: het zeemzoete beeld van Nightingale als de verpleegster die met een lantaarn in de hand ’s avonds de ronde deed langs de gewonde soldaten, is maar de halve waarheid. Ze was vooral ook een intelligente vrouw die de wetenschap wilde inschakelen om sociale hervormingen door te voeren. Florence Nightingale was dus niet alleen “the lady with the lamp” maar evenzeer “the lady with the brains”. Haar gedachtegoed werd de basis van de moderne verpleegkunde, met daarbij het belang van hygiëne (handen wassen) en infectiebeheersing. Kan het relevanter in de huidige strijd tegen corona?

“The lady with the lamp”. Ze stond er, bleef op haar post en wees in vaak onmogelijke omstandigheden de weg. In deze meimaand wijst ook een andere “Lady” ons de weg. Maria. Bij Haar is te vinden wat een lamp verspreidt: licht, veiligheid, warmte, een weg om te gaan. Welke mens heeft daar geen nood aan?  

Ook al zijn er in deze meimaand geen mariabedevaarten door het  coronavirus, ook al gaat het er nu anders aan toe bij de Zoete Moeder in Den Bosch maar ook in Elshout, Oirschot, Kevelaer, Lourdes,…de liefde voor deze “Lady” is te groot om zich te laten kooien. Overal branden er bij haar beeld dan ook kaarsjes. Ook in onze kerken van Vlijmen, Haarsteeg, Nieuwkuijk en in de kapel op de Vliedberg, meer dan ooit. Alsof mensen aanvoelen: Maria ziet ons, begrijpt ons. Bij haar is er houvast, troost. Voor wie roept, voor wie bidt is Zij een hand die nooit loslaat. Zij toont ons de vrucht van haar schoot, Jezus, Gods Woord. Gods Woord, dan hoor ik als vanzelf die psalm die zingt: “Uw woord is een lamp voor mijn voeten, een licht op mijn pad.” Een lamp…”The lady with the lamp”.

Moge dat vriendelijk licht ons nooit ontbreken maar ons vergezellen op onze levensweg. Zoals Florence Nightingale, nodigt het ons uit om te worden: mens voor de mensen, herder als God.

David Lebrun, pastoor parochie heilige Augustinus